Spintol

Spinsteen van steengoed

Op de potloodpunt hierboven is een rond doorboord voorwerp van gebakken steengoed gespiest. Dit is van hetzelfde materiaal als waar we veel kruiken van vinden, en dit werd in de 14e en 15e eeuw vooral vanuit het Duitse rijnland (uit plaatsen als Raeren, Siegburg en Frechen) geïmporteerd. Ditmaal betreft het echter geen serviesgoed, maar een spintol (ook wel spinsteen genaamd).

Een spintol was een verzwaring die om een ronde lange dunne benen of houten spil werd geschoven, zodat deze als een vliegwiel functioneerde: een felle draai aan de spil, behield door het gewicht van de spinsteen momentum. Hierdoor was het mogelijk om een langs de spil geleide draad wol van losse wolvezel ineen te rijgen (spinnen!) tot een draad.  De nog niet inééngedraaide wolvezels werden aangevoerd vanuit een spinrok (Engels: distaff). In de foto hieronder is de spintol goed herkenbaar onder aan de spil.

Jilian Eve spinnend met spintol en spinrok (bron)

Op deze wijze werd ook in de 14e eeuw al garen van wol gesponnen. In het boek ‘De Claris Mulieribus‘, van Giovanni Boccaccio (vervaardigd rond 1402 AD), komen we precies deze houding tegen. Ook hier is de spinsteen onderaan de spil bevestigd.

Tanaquil wevend, uit ‘De Claris Mulieribus’, Giovanni Boccaccio, 1402 AD (Ms Fr 12420 fol.71)