Boekbeslagen zijn metalen voorwerpen die op (post-) middeleeuwse boeken werden bevestigd en werden gebruikt om meerdere redenen. Boekbeslagen zijn namelijk onder te verdelen in verschillende categorieën; sluitingen, beslag dat het boek beschermde tegen slijtage, en beslag ten behoeve van de presentatie (zoals vensters om de boektitel). Ten tijde van de middeleeuwen bestonden de bladzijden van een boek met name uit perkament (behandelde dierenhuiden) en lijm. Door vochtinwerking hebben perkament en lijm de eigenschap dat de pagina’s willen opzwellen, en hierdoor het boek gaat ‘open staan’. Een boeksluiting ging dit proces tegen.
Boekbeslagen zijn bij de opgraving bij Klooster Yesse in veelvoud gevonden. Ook in de afgelopen weken hebben we al geluk gehad en zijn er al meerdere boekbeslagen gevonden. Bij de boekbeslagen die in de afgelopen weken zijn gevonden lijkt de hoofdfunctie ‘sluiting’ te zijn. Boeksluitingen zijn onder te verdelen in meerdere typen. Het oudste type is het oog-pin mechanisme, wat gebruikt werd vanaf de 7e of 8e eeuw tot in de 14e eeuw (Van Wijk 2019). Hierbij word het boek gesloten door een leren riem waarbij aan het uiteinde, of middenin, een metaal plaatje met een oog erin op de pin werd bevestigd.
Het jongere type is een haak (klamp genaamd) die om een asje in een zogenaamde ‘muiter’ grijpt en hierbij het boek sluit. Deze werden gebruikt vanaf ca. 1500 AD. Hierbij kunnen de riemklamp en de klamparm onderscheiden worden. De riemklamp zit vast aan een leren riem, dieop zijn beurt weer vast zit aan het boek. Hierbij kon er een sluiting op maat gemaakt worden. De klamparm is scharnierend aan het boek verbonden , waarbij de dikte van het boek gelijk is aan de lengte van de klamp.
Te Yesse komen we beide typen tegen, waardoor we weten dat de bibliotheek vanaf de 13e-14e eeuws (pin-gat sluitingen) tot in de 16e eeuw (klamp-sluitingen) werd uitgebouwd. Helaas is slechts een enkel handschrift ooit geschreven te Yesse bewaard gebleven. De bibliotheek van Yesse moet een indrukwekkend geheel zijn geweest!
