Uit de puinlagen van de westzijde van de clausuur te Yesse, komt deze bikkel. Een bikkel is een nabootsing in metaal, van een botje (astragalus, of sprongbeen) dat oorspronkelijk voor het bikkelspel werd gebruikt.
Bikkelen is een oud behendigheidsspel dat vrijwel overal ter wereld in een of andere vorm wordt gespeeld. Afbeeldingen op Griekse vazen en Romeinse fresco’s getuigen van de populariteit van het spel in de klassieke oudheid. Ook Homeros vermeldt het spel in de Ilias. Sophocles verwijst naar Palamedes (“adviseur” van het Grieks leger tijdens de Trojaanse oorlog) als mogelijke “uitvinder” van de bikkels en dobbelstenen. Maar men vermoedt dat het spel via de Grieken en Romeinen in onze contreien is beland.
Oorspronkelijk gebruikte men daarvoor kootjes (de sprongbeentjes – in het Latijn “tali”) uit de (achter)poten van een schaap. De Franse benaming van het spel verwijst trouwens nu nog heel direct naar het oorspronkelijk materiaal: “jeu d’osselets”. Eigenlijk was het bikkelen een kinderspel-versie van het van oudsher veel ernstiger voor de volwassenen orakel-toekomst-voorspellen met behulp van dierenbotten of kootjes.
Voor wie zelf een poging wil wagen, staat een spelinstructie online.
https://www.youtube.com/watch?v=jIhw9KUMr90
Het exemplaar uit Yesse is lastig te dateren, maar soortgelijke loden bikkels zijn uit de 16e en 17e eeuw van vele plaatsen bekend (zie bijv. te Rotterdam).
(bron: https://metaaldetectiebenelux.nl/bikkel/)