Deze week werd er bij het zeven van de grachtvulling (spoor 8) van werkput 21 een bijzonder stuk glas gevonden: een groen-blauwige scherf met het uiteinde van een glasdraad. Wellicht is het een onderdeel van een 17e eeuws drankspelletje geweest, dat werd gespeeld met een bijzonder glas: het ‘pasglas’ !? Ook in de 17e eeuw […]
Fire in the hole!
Deze week werd een opmerkelijke tegel aangetroffen in Ter Apel: het is een ongeveer 3 cm dikke tegel (plavuis) van gebakken klei met groen glazuur. In het midden van de tegel lijkt een grof rond gat te zijn gehakt. Dit is geen vandalisme, maar het aanpassen van een bestaande plavuis uit de vloer van (of […]
Wanneer het kalf geborgen is…
In werkput 22 werd onverwacht op een diep niveau nog een spannende ontdekking gedaan: er leken botresten zichtbaar te worden onder een slooplaag – mogelijk de sloop van een onderkelderde noordoostelijke uitbouw aan het klooster. Hoewel nog even rekening werd gehouden met een begraving van een mens, waren de vorm van de botten (smal en […]
Vuurstenen in Ter Apel !
De monniken die hier in het klooster woonde waren niet de eerste bewoners op deze zandheuvel. Regelmatig worden er kleine vuurstenen stukjes gevonden die dateren uit het mesolithicum. Het mesolithicum is een periode uit de steentijd (letterlijk betekent het de midden steentijd (meso = midden, en lithos = steen), die in Nederland begon in ongeveer […]
Een gewichtige zaak..
In werkput 22 zijn deze twee zware objecten gevonden. Dat ze zo zwaar zijn ondanks hun kleine vorm, heeft te maken met hun materiaal: ze zijn gegoten in lood! We hebben hier te maken met schijf- of blokgewichten. Dit waren kleine gewichtjes voor de handel om hoeveelheden toch precies met een balansweegschaal af te kunnen […]
Vouwbeen; een nuttig boekbindgereedschap
Waar we tegenwoordig geen minuut stil staan bij het kopen van een boek, was dat vroeger wel anders. Boekbinden was een echte ambacht, dat door een kleine groep beheerst werd. Er was veel kennis, vaardigheid en tijd voor nodig om een boek in elkaar te zetten. Hierbij was een vouwbeen een cruciaal gereedschap. Een vouwbeen, […]
Letterkunde
Uit de werkput aan de oostzijde komt dit kleine fragmentje vensterglas. Er zijn nauwelijk wat lijnen op te herkennen, maar toch is hier een verhaal. We kunnen de kleurverschillen namelijk duiden als als de onderkanten van letters, dus geschreven teksten op een gebrandschilderd (glas-in-lood?) raam. We kijken naar de onderkanten van letters in gotisch schrift, […]
Doorgelicht…
De vele roestklompen die de studenten met de metaaldetector uit het veld en storthopen halen, zijn in overgrote meerderheid ordinaire spijkers. Op basis van de vierkante (handgesmede!) doorsnede is soms nog wel te veronderstellen dat deze meer dan honderd jaar oud zijn, maar we kunnen ze niet direct aan de kloosterfase koppelen. Maar soms zitten […]
Kelkglas
In de puinlaag van werkput 22 is er gisteren een deel van een stam van een kelkglas gevonden. Een typische klooster vondst die wellicht in verband gebracht kan worden met de rijke geschiedenis van abdijbier. Dit zou vermoedelijk een 18e-eeuwse kelkglas kunnen zijn, afkomstig uit een Noord-Duitse productieplaats. Zulke kelkglazen werden overal in Europa gemaakt, […]
Zacht als zand of hard als steen? Zandsteen als bouwmateriaal
In het klooster van Ter Apel is op veel plekken zandsteen als bouwmateriaal gebruikt. Je kan het vinden in de raamkozijnen, vensterbanken en deurposten. Een andere plaats waar zandsteen te vinden is de dekplaat van het altaar. Zandsteen is ontstaan door afzettingen van zand die onder hoge druk zijn samengekit tot steen. Door de uniforme […]